[Eugeniusz Wilczyk, Kraków-Kazimierz (1959-1964), Synagoga Izaaka Jakubowicza, ul. Kupa]
Za portalem Wirtualny Sztetl: W grudniu 1939 r. Niemcy chcieli zmusić pracownika Gminy
Żydowskiej, Maksymiliana Redlicha, do podpalenia zwojów Tory. Kiedy odmówił
wykonania rozkazu, został natychmiast zamordowany przed wejściem do synagogi. W
czasie okupacji Niemcy rozkradli i zniszczyli zgromadzone w bóżnicy przedmioty,
naczynia kultowe oraz elementy wyposażenia (m.in. aron ha-kodesz, bimę,
skarbony, ławki, neogotycką balustradę z bramką). W synagodze urządzono
pracownię teatralną, w której w latach 1943–1944 jako malarz dekoracji pracował
Tadeusz Kantor.
Po 1945 r. w synagodze przez pewien czas mieściły się
magazyny miejskie. W 1946 r. zniszczoną bóżnicę planowano przebudować na
świątynię Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. Nad zniszczonym aron
ha-kodesz pojawił się już nawet krzyż. Plany te nie doszły jednak do skutku z
powodu protestów Kongregacji Wyznania Mojżeszowego w Krakowie, która starała
się odzyskać synagogę. W tym samym czasie doszło do częściowego odnowienia
budynku. Od 1959 r. pomieszczenia synagogi zajmował krakowski Związek Artystów
Plastyków. Ulokowano tu pracownię rzeźbiarską, pracownię konserwacji zabytków
oraz rekwizytornię Teatru Stu.
Od połowy lat 70. XX w. synagoga stała pusta i niszczała.
Dodatkowe zniszczenia spowodował pożar w 1981 roku. W 1983 r. rozpoczęto prace
remontowe.
