wtorek, 8 maja 2012

BAUMEISTER DER REVOLUTION


Richard Pare, 1998 - Budynek elektrowni MoGES, Moskwa. Projekt: Walentin E. Dubowski.

 Richard Pare, 1999 - budynek Fabryki Tekstylnej Czerwony sztandar, Sankt-Petersburg. Projekt: Erich Mendelsohn.

Czyli Architekci (Budowniczy) Rewolucji. Świetna wystawa w Martin Gropius Bau w Berlinie! Radziecka architektura sprzed socrealizmu, czyli ta którą wymyślano lub postawiono od początku lat 20. do połowy lat 30. XX wieku. Rewelacyjnie wyglądające modernistyczne budynki, projektowane przez czołówkę architektów z ZSRR i zza granicy. Gdyby nie drobnomieszczański, by nie powiedzieć wieśniacki, gust Józefa Wisarionowicza Dżugaszwili, znanego bardziej jako Stalin, byłoby ich znacznie więcej, a budowane od podstaw miasta takie, jak Magnitogorsk lub Orsk stały by się celem pielgrzymek studentów architektury... 

Richard Pare, 1993 - Dom Kultury im. I. Rusakowa, Moskwa. Projekt: Konstantin Mielnikow.

Richard Pare, 1994 - Moskwa, hala garaży Gosplanu. Projekt: Konstantin Mielnikow.

Berlińska ekspozycja pomyślana jest kilkutorowo. Po pierwsze: oglądamy projekty budynków, po drugie: możemy podziwiać abstrakcyjne malarstwo z tamtych czasów (tu m.in. i w dużej ilości, jak zawsze genialna Lubow Popowa!), które inspirowało architektów - wzajemne związki są ewidentne, po trzecie: dokumentacyjne fotografie z epoki przylepione do kart inwentaryzacyjnych, wreszcie po czwarte: zdjęcia Richarda Pare'a, który fotografował te obiekty w latach 90., a następnie w 2007 roku pokazał w MOMA na wystawie Lost Vanguard: Soviet Modernist Architecture 1922-1932 oraz w albumie pod tym samym tytułem (gdzie jednak słowo Soviet zmieniono na Russian)

Richard Pare, 1999 - Moskwa, wnętrze piekarnia 24h. Projekt: Georgij Marsakow.

Richard Pare, 1994 - Moskwa, klatka schodowa w budynku Centrosojuzu. Projekt: Le Corbusier i Pierre Jeanneret.

Bez zdjęć Pare'a nie byłoby ekspozycji Baumeister der Revolution”, jakkolwiek na okładce katalogu wystawy brak np. jego nazwiska (sic!). Sfotografowane przez Richarda Pare'a budynki, pomimo wyraźnej dewastacji oraz przeróbek ingerujących w pierwotny projekt, działają siłą zaplanowanego przez architektów kształtu. To oczywiście zasługa projektantów, ale istotny jest też sposób podania tematu przez fotografa. Pare nie wysuwa się na pierwszy plan, a organizacja kadru i wybór perspektywy służą tu atrakcyjnej wizualnie prezentacji obiektu (podążającej też za ideą projektantów) oraz pokazania go z uwzględnieniem współczesnego kontekstu. Tylko tyle i aż tyle.

Richard Pare, 1994 - Moskwa, kompleks mieszkalny WZIK. Projekt: Borys Jofan.


Richard Pare, 1995 - Moskwa, kompleks mieszkalny WZIK. Projekt: Borys Jofan.