Palazzo Ducale

[Urbino - Palazzo Ducale - 16.08.2025]

Zabrałem do Włoch starego Nikona D810 z dwoma zoomami, żeby się trochę pobawić rejestracją obrazów w skali szarości. Od czasów analogowych tylko raz wykonałem serię monochromatycznych zdjęć na zamówienie kwartalnika Autoportret. Przy ostrym słońcu i głębokich cieniach poruszanie się w takiej konwencji może mieć jakiś sens (tu postawiłbym jednak znak zapytania). Jak zobaczyłem ten widok z okna na górnym piętrze Palazzo Ducale, pomyślałem sobie, że mój ojciec Eugeniusz Wilczyk na pewno by sfotografował.

Kowno (Kaunas), 1977

[Eugeniusz Wilczyk - Kowno - Plac Jedności - 1977 - Litewska SRR]

Oba budynki widoczne na zdjęciu istnieją nadal, lecz zmienił się nieco wygląd ich fasad oraz kolorystyka. Co ciekawe, wszystkie te socmodernistyczne pomniki z reliefami też nadal tam stoją... I to dzięki nim udało mi się bezbłednie trafić w lokalizację. Co do pomnika Włodzimierza Illicza Ulianowa, to oczywiście został on rozebrany po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1990 roku (dokładnie 11 marca, oczywiście myślę tu o deklaracji niepodległości, nie o zburzeniu postumentu Lenina). Po tym pobycie w Pribałtyce (wiem, to termin z arsenału rosyjskiego kolonializmu, lecz użyjmy go dla zapewnienia kolorytu historycznego) ojciec wspominał o licznych pomnikach "wodza światowego proletariatu", które można było napotkać wszędzie. Także o tych, stawianych na wsiach, które były pomalowane (sic!) złotolem lub srebrolem. Niestety nie przyszło mu wtedy do głowy, żeby je wszystkie sfotografować... Szkoda!

Aha, Plac Jedności (Vienybės aikštė) to współczesna nazwa tego miejsca, za czasów ZSRR i Litewskiej SRR, był to Plac Juliusa Janonisa.

Ryga (Rīga), 1977

[Eugeniusz Wilczyk - Ryga - ul. Tatralna - Łotewska SRR - 1977]

Po lewej stronie widać słynny Dom pod Atlantami. To dzięki jego niepowtarzalnej sylwetce udało mi się szybko zlokalizować miejsce ze zdjęcia ojca. Samochody stojące też po lewej to produkty przemysłu motoryzacyjnego ZSRR: Moskwicz 412, Łada WAZ 2101, Zaporożec ZAZ 965 i Wołga GAZ 24. Kurtyna (żelazna)!

Destroyer

[Zakopane - lipiec 1970]

Ten plastikowy model do sklejania wygląda jak brytyjski niszczyciel klasy Tribal, ale drugi komin jest trochę za daleko odsunięty od śródokręcia... Ewidentnie jednak wzorem były tu okręty Marynarki Jej Królewskiej Mości. Lipiec 1970 był deszczowy i potok przepływający obok domu, w którym mieszkaliśmy, wystąpił z brzegów.

Synagoga w Szydłowie w roku 1976

[1976?]

Albo może rok wcześniej? Film był ciasno zwinięty w aluminiowym pudełku. Jest zresztą więcej kadrów z Szydłowa. Które muszę włożyć w ramki i zeskanować. Dlaczego wcześniej nie były oprawione? To dobre pytanie. Zdjęcie na pewno zrobił mój ojciec, bo ja wtedy - to akurat dobrze pamiętam - fotografowałem dwuobiektywową lustrzanką Flexaret. "Polskie Carcassonne", jak się czasem określa to miasteczko, było wtedy w mocno zaniedbanym stanie. Było też coś dziwnego w przestrzeni między średniowiecznymi murami, coś czego nie potrafiłem wtedy nazwać... Dopiero, gdy po trzydziestu latach wróciłem do Szydłowa w celu sfotografowania synagogi (w międzyczasie wyremontowanej), zdałem sobie sprawę, że oczywiście w jej sąsiedztwie znajdować się musiała dzielnica żydowska. Żydów z Szydłowa oraz okolic, których zgromadzono w utworzonym tutaj getcie, w kwietniu 1942 roku przetransportowano do Jędrzejowa, a stamtąd do obozu zagłady w Treblince.

MIŁOŚĆ ZA MIŁOŚĆ

ДРУЖБА ЗА ДРУЖБА, ОБИЧ ЗА ОБИЧP! - PRZYJAŹŃ ZA PRZYJAŹŃ, MIŁOŚĆ ZA MIŁOŚĆ! na budynku hotelu РЕПУБЛИКА (REPUBLIKA) w Warnie w 1974. Śmiałe wyznanie, szczególnie biorąc pod uwagę, że Leonid Breżniew (ten z lewej) bardzo lubił się całować. Todor Żiwkow (ten po prawej) był I sekretarzem Bułgarskiej Partii Komunistycznej w latach 1954-1989. Leonid Breżniew sekretażował generalnie w Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1964-1982. 

Bitola (Битола)

[Eugeniusz Wilczyk - Bitola - 1970]

Dworzec autobusowy w Belgradzie

[Belgrad - 1970]

Kurczę, podoba mi się ten kadr! Podczas podróży po Jugosławii w 1970 roku ojciec fotografował równolegle dwoma kamerami, średnioformatowym Praktisixem, załadowanym czarnobiałym filmem ORWO NP18 oraz małoobrazkową Exaktą Varex, w przypadku której używał slajdów ORWO UT16. Myślę, że nacisk położony był tutaj na zdjęcia w monochromie, przezrocza natomiast traktował jako rodzaj diariusza wyprawy. Chyba nie do końca słusznie, bo zdarzają się tutaj świetne kadry, które można byłoby puścić dalej... Co w latach siedemdziesiątych w PRL-u wcale nie było takie oczywiste, także z przyczyn czysto technicznych. Kwestia zrobienia - za przeproszeniem - dupnegatywów ze slajdów, a potem odbicia ich na kolorowym papierze generowała spore koszty, a dostępne technologie z NRD dalekie były od doskonałości (eufemizm).

Sześćdziesiąt trzy

Na tym zdjęciu, które zostało zrobione w Budvie w 1970 roku, ojciec ma 39 lat.

Będąc w tym samym wieku co on, zacząłem pracować nad projektem czarno-biały śląsk. 

Wklejam urodzinowo ten kadr, którego wcześniej nie znałem (nie zapamiętałem?) i patrzę na niego z dystansu pięćdziesięciu czterech lat (i własnych sześdziesięciu trzech...).

Decyzja o zdygitalizowaniu archiwum slajdów Eugeniusza Wilczyka była słusznym krokiem.

Szczególnie w przypadku zdjęć z wyjazdu do Jugosławii w 1970 roku. Mam teraz pełniejszy obraz jego wizualnych działań w tym niestniejącym od dawna państwie.

Nie wiem jeszcze do końca, co z tym wszystkim zrobię?

Wiem natomiast (niemal na 100%), kto jest autorem widocznego powyżej kadru. Ale to zupełnie inna historia.

Jugosławia, Belgrad, 1970

[Eugeniusz Wilczyk]

Jugosławia, Skopje, 1978

Ojciec fotografuje swoim Praktisixem ulicę w starej części Skopje, a w tym samym czasie zdjęcie robi mu mama użwając Exakty Varex. Slajd ORWO, zapewne UT 20 (?), trochę niedoświetlony... Więc dość mocno rozjaśniłem cienie, ale już nic więcej nie można pomóc temu kadrowi. Ciekawe jak będą wyglądać slajdy naświetlone przez ojca w Skopje, ale osiem lat wcześniej. Zapewne niebawem do nich dotrę.

Pocztówka z Dubrovnika

[Eugeniusz Wilczyk - Dubrovnik - 1970 - koloryzowane]

W końcu do mnie dotarła. Po pięćdziesięciu czterech latach... Niestety enerdowskie slajdy ORWO UT 16 - na jakich ojciec wtedy pracował  - mocno spłowiały, więc wszystkie krajobrazy są teraz w smutnym kolorze blue. Ma to też swój wymiar symboliczny... Funkcja "przywracania kolorów" w sofcie Epsona V700 działa nieco topornie (ale działa). Muszę sprawdzić, jak to wygląda w przypadku Coolpixa 9000. Jednak w tym celu konieczna jest przesiadka na kompa z archaicznym Windowsem XP, pod którym działa to ustrojstwo. Może jutro?

ZSRR, Leningrad, 1976

W ostatni dzień roku zabrałem się za skanowanie slajdów ojca. Na pierwszy ogień poszedł magazynek z rzutnika Krokus z opisem na pudełku SKOPJE, PRYLEP, BITOLA 1970, jednak w środku znalazłem zdjęcia z wyjazdu do ZSRR w 1976... 

[Ленинград - Исаакиевский собор - 1976]

Siedzę sobie na parapecie

w naszym mieszkaniu na Osiedlu Podwawelskim w Krakowie, a Eugeniusz Wilczyk - mój ociec - robi mi zdjęcie. Zdarzyło się to trzydzieści pięć lat temu. Właśnie wczoraj odnalazłem ten negatyw, brr...

[Lipiec - 1988]

Jak stałem się reprezentatywnym elementem socmodernizmu

w książce Modernizm, socrealizm, socmodernizm, postmodernizm. Przewodnik po architekturze Krakowa XX wieku, którą wydał właśnie Instytut Architektury. Proszę spojrzeć poniżej:

Jutro o 18:00 w ARTzonie (Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida, oś. Górali 4 w Nowej Hucie) odbędzie się promocja tego wydawnictwa, na które - jako pełnoprawny i reprezentatywny element socmodernizmu - pozwalam sobie Szanowne Czytelniczki i Szanownych Czytelników niniejszego bloga zaprosić. Będą tam autorzy rzeczonego przewodnika, będzie można z nimi porozmawiać i zadać im trudne lub kłopotliwe pytania, będzie można w końcu nabyć tę arcyciekawą publikację!

AWZ P70 w pikselach

Szum popołudniowy

[Kraków - ul. Komandosów 17 - 1972?]

Tak było

[Osiedle Tysiąclecia w Krakowie (secundo voto Podwawelskie), słynna ulica Komandosów (dedykowana bliżej nieokreślonej formacji zbrojnej), blok nr 2, typ Domino 68 (projekt inż arch. Stefana Golonki). Fotografował Eugeniusz Wilczyk, mój ojciec. Rok 1971? 1972? Jestem obecny na tym zdjęciu.]

Tak to się kiedyś przedstawiało...

Jakieś 60 lat temu z ogonkiem. Roweru w ogóle nie pamiętam, ogród przy ulicy Bzowej 17 w Krakowie jak najbardziej. Zdjęcie zrobił mój ojciec Eugeniusz Wilczyk.

Synagoga Wysoka

od zaplecza. Z wczorajszego „rekonesansu‟. Nie żebym chciał wchodzić w buty mojego ojca, ale zawsze przyciagał moją uwagę jej widok od strony ulicy Lewkowa. I chyba zrobiłem zdjęcie tego budynku właśnie z tego miejsca, gdy pracowałem nad projektem Niewinne oko nie istnieje. Fotografia jednak nie weszła do książki, więc muszę popatrzeć na wglądówki tych odrzuconych kadrów, żeby chociaż porównać, co się tutaj zmieniło... Ostatnio robię coś w proporcjach 4:5 (o czym to jest, na razie jednak sza!) i bardzo mi się taki prostokąt podoba. 

[10.09.2022]