Instalacja ukraińskiego kolektywu Open Group była pokazywana w Polskim Pawilonie na 60. Biennale Sztuki w Wenecji w 2024 roku, a teraz można ją oglądać w Galerii Zachęta w Warszawie. Warto ją zobaczyć! Dla zachęty przytoczę poniżej fragment tekstu kuratorskiego:
Wystawa Powtarzajcie za mną II to zbiorowy portret świadków
wojny trwającej w Ukrainie, prezentowany w formie instalacji audiowizualnej.
Składają się na nią dwie prace wideo zrealizowane w 2022 i 2024 roku. Ich
bohaterami są cywilni uchodźcy, którzy opowiadają o wojnie zapamiętanymi
dźwiękami broni, a następnie zapraszają publiczność do ich powtórzenia. Artyści
wykorzystują formułę karaoke, jednak w tym wypadku akompaniamentem nie są znane
przeboje, lecz wystrzały, kanonady, wycie i wybuchy, a tekstem — opisy
śmiercionośnej broni. Tak brzmi ścieżka dźwiękowa wojny.
Wideo z 2022 roku zostało nakręcone pod Lwowem w obozie dla
tzw. uchodźców wewnętrznych, a jego bohaterowie opowiadają o swoich niedawnych
przeżyciach. Praca z 2024 roku była realizowana poza Ukrainą, w miejscach
bezpiecznego schronienia (we Wrocławiu, Wiedniu, Berlinie, Wilnie, Tullamore
koło Dublina i Nowym Jorku), jednak dla jej bohaterów dźwięki wojny w dalszym
ciągu pozostają częścią traumy. Zestawienie wideo z 2022 i 2024 roku ilustruje
„postęp” technologii wojennej, ale przede wszystkim podkreśla drastyczną
ciągłość pamięci o wojnie i poszerza symbolicznie granice jej zasięgu, wpisując
historie bohaterów nowszej pracy w szerszy kontekst obecnego kryzysu
uchodźczego.
Artyści Open Group – Yuriy Biley, Pavlo Kovach i Anton Varga
– pokazują wojnę jako doświadczenie zbiorowe, niezależne od wieku, pochodzenia,
statusu zawodowego i społecznego, oddając głos jej świadkom i skupiając uwagę
na indywidualnym przeżywaniu katastrofy.
Należy też przypomnieć, że ta ważna wypowiedź kolektywu ukraińskich artystów, zastąpiła planowany przez pisowców pokaz w Wenecji nacjonalistycznego malarza Ignacego Czwartosa.
