Krzyż pańszczyźniany w Radzanowie (2)

[26.03.2022]

Cokół tego pomnika z piaskowca, zakończony podwójnymi wolutami, jest niemal identyczny z monumentami z Przytyku, Wolanowa i Zakrzewa. Obecnie od frontu do cokołu przytwierdzona jest tablica z czarnego granitu z następującą inskrypcją: „PRZED TWE OŁTARZE / DZIĘKI CI SKŁADAMY / ZA OJCZYZNĘ WOLNĄ / KTÓRĄ DZISIAJ MAMY / I – XI 1918 R.” Biorąc pod uwagę zapis z sierpnia 2013 r. dostępny w serwisie maps.google.com, należy uznać, że obiekt został poddany renowacji, w ramach której zamontowano wspomnianą granitową płytę oraz wymieniono krzyż, także na granitowy. Pierwotnie inskrypcja na cokole miała następujące brzmienie (które regionalista Kazimierz Mróz odnalazł w publikacji Памятная книжка радомской губернiи за 1902 гoдъ („Księga pamiątkowa guberni radomskiej za rok 1902”): „Wdzięczni włościanie gminy Radzanów, stawiają ten pomnik na pamiątkę nadania im gruntów i prerogatyw przez Najjaśniejszego Aleksandra II Króla Polskiego Najwyższym Ukazem z dnia19 lutego/2 marca 1864 r.” Ponadto na podstawie krzyża znajdował się napis (udokumentowany fotograficznie przez Mroza latach 60. XX w.): „Boże wspomagaj te włości teraz i w przyszłości”.