Realizm

Czesław Miłosz

REALIZM

Nie jest całkiem źle z nami, jeżeli możemy

Podziwiać holenderskie malarstwo. To znaczy,

Że co nam opowiadają od stu, dwustu lat,

Zbywamy wzruszeniem ramion. Choć straciliśmy

Dużo z dawnej pewności. Godzimy się, 

Że te drzewa za oknem, które chyba są,

Udają tylko drzewiastość i zieleń,

I że język przegrywa z wiązkami molekuł.

A jednak to tutaj, chleb, talerz cynowy,

Półobrana cytryna, orzechy i chleb

Trwają, i to tak mocno, że trudno nie wierzyć.

I zawstydzona jest abstrakcyjna sztuka,

Choć żadnej inne nie jesteśmy godni.

Więc wchodzę między tamte krajobrazy,

Pod niebo chmurne, skąd wystrzela promień

I w środku ciemnych równin jarzy się plamka blasku.

Albo na brzeg zatoki, gdzie chaty, czółna,

I na żółtawym lodzie maleńkie postacie.

To wieczne jest, dlatego że raz było,

Przez jedną chwilę istniejąc i niknąc. 

Splendor (i najzupełniej niepojęty)

Okrywa popękany mur, śmietnisko,

Podłogę karczmy, kaftany biedaków,

Miotłę i ryby skrwawione na desce.

Raduj się, dziękuj! Więc dobyłem głosu

I złączyłem się z nimi w chóralnym śpiewaniu

pośrodku kryz, koletów, spódnic atłasowych,

Już jeden z nich, przemienionych dawno.

I wzbijała się pieśń, jak dym z kadzielnicy.

[wiersz przepisałem z tomu: Czesław Miłosz Wiersze wszystkie, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, str. 1068]

Liczące 1406 stron tomiszcze kupiłem wczoraj (właściwie jeszcze dzisiaj) w Księgarni pod Globusem przecenione na... 29,99 zł. Jak widać czytelnictwo nam w Polszcze kwitnie, że chu chu... 

I przypomniało mi się, jak w 1980 roku stałem w kilkusetosobowej kolejce do tej księgarni (mieściła się ona w tym samym budynku, ale tam gdzie teraz jest M Bank) po książkę Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada i odszedłem wtedy z kwitkiem.

A wiersz fajny, nie znałem go (nie czytałem tomu Na brzegu rzeki  z 1994 roku) i w sumie mogę odszczekać te złośliwości z poprzedniego posta, czynione względem metafizyki ;))

(Uwielbiam holenderskie malarstwo z XVII wieku, sztukę abstrakcyjną też).