(Jej maniera, by wskazywać chłopom ich miejsce)

Elena Fanailova

DRUGA BABKA

W dzieciństwie jej nie lubiłam

Cały czas milczała lub żartowała posępnie

Jej rosyjski (w istocie krymski Grek

Po dziadku) dostał się do niewoli pod Smoleńskiem

I zginął w koncentraku w 44.

Tak to później ustalił ojciec chrzestny

Mojego brata.

Fotografię nagrobka przysłała

Lena Isajewa.

Jej dziadek też tam pochowany.

Na nas, dzieci, nie zwracała uwagi

Interesowała się tylko swoją krową

Doić wstawała o 4 rano

Jej modlitwy przed papierowymi ikonami

Mikołaja Cudotwórcy i Bogarodzicy

Obłożonymi tanią sztywną folią

Po prostu mnie przerażały

Kubek ciepłego mleka o 6 rano

Drażnił

Szczególnie pyłki w kubku

Ale w ogóle smak mi 

odpowiadał, i znosiłam to

Poranne przebudzenie, by zasnąć później

Do wspólnego rodzinnego wstawania

Zazwyczaj o dziewiątej

Dzięki bogu potrafię doić

I znam w mowie niemiecki

Ona najpierw przeżyła kolektywizację

Gdy ją, córkę rozkułaczonego charkowskiego chłopa,

Posłali do niemieckiego koncentraka w Rosji

A potem żyła pod okupacją

O tym, jak samoloty nadlatywały nad Don

Jak bombardowały mosty

Jak potem dobrzy byli Niemcy i Węgrzy

I jak chłopcy ślizgali się na trupach,

Oblanych wodą, jak na sankach

Tego dowiedzieliśmy się z bratem dopiero od ojca

Ręce miała suche i żylaste

Nigdy mnie nie obejmowała

A gdy obejmowała, lepiej by było bez tego

Jej odciski drapały mi plecy

Dotykanie jej nie było przyjemne

A ona sama też tego nie chciała

Gotowała okropnie

Wszystko, oprócz uchy.

Także barszcz, co u Ukrainki dziwne.

Jej śniadania były szybkie

Jej serniki zawsze przypalone

To dziecku wystarcza, by się bać takiej babki

Ale gdy dorosłam

Coraz bardziej mi się podobał

Jej mroczny autyzm

Jej żelazny charakter

Jej maniera, by wskazywać chłopom ich miejsce

I nie bać się ich alkoholowej bezmyślności

Zdałam sobie z tego sprawę gdy miała 11 lat

Jej drugi mąż był pijaczkiem

Ze zruszczonych jeszcze w XVIII wieku Niemców

Jej wioskę podzielono między Moskali i chochołów

Zwanych tak po przodkach, bez emocji

Po ojcu nosiła nazwisko Pjanycja

Zaś potocznie - Pietrowa

Dziadka Piotra ukrywała

W swojej piwnicy niemal do wojny

Póki nie umarł

Pochowali go w ogrodzie

Zbiegł z etapu na Sołowki

Na etapie umarła jego matka

Ojciec opowiadał potem, że na południu

Obwodu woroneżskiego

Służby specjalne pracowały niedbale

I co mam teraz odczuwać, co?

Babka zręcznie oprawiała ryby

Jazgarze, leszcze i karasie

Złowione przez synów w Donie

W procederze drobnego kłusownictwa

Z ojcem jeździliśmy do niej

Stateczkiem z woroneżskiej przystani

Przez sinozielone śluzy

Serce dziecka zamierało

Gdy one opadały i wznosiły się

Wśród ogromnych kredowych gór

Do dziś mi się śni

Że lekko, jak mocna ryba,

Przepływam przez ten gęsty świat wielkiej europejskiej rzeki,

Z jej wodnymi wrotami i wodorostami,

Z zatopionymi statkami, z głębokowodnymi skrytkami,

Plamami mazutu i benzyny

Z peronami i przystaniami, żeby dotrzeć do niej po Donie, do jej białego
       ukraińskiego domu

Z malwami przy parkanie

2014

[Wiersz w mistrzowskim przekładzie Leszka Szarugi z książki: Elena Fanailova, Szybki numerek w hotelu Europa, Instytut Mikołowski, Mikołów 2019, s. 40-42. 
A ja tymczasem skończyłem wstęp do SŁOWNIKA POLSKO-POLSKIEGO... Wyszło 22.439 znaków i jak myślę wystarczy. W związku z czym, niejako z rozpędu przepisałem ten dość długi wiersz rosyjskiej poetki. Elena Fanailova powinna mieć wydaną w Polsce grubą książkę, najlepiej w wersji dwujęzycznej. A czy tak się stanie w najbliższym czasie? Nie sądzę...]