(Zbyt wielu mężczyzn, kobiet i dzieci z oczami z tyłu głowy?)

Janina Katz

Jesteś moimi pięcioma zmysłami

Jesteś moimi pięcioma zmysłami.

Moja Jerozolimo.

Niekończąca się

przygoda miłosna.

Otwarta rana,

by nie psuć wrażenia,

omotana w złocistą pajęczą sieć.

Moje oczy tropią szansę 

wymknięcia się 

do Ciebie, Jerozolimo.

I trochę dalej na północ

do ciebie 

o oliwkowej skórze. 

Widzisz, 

gdy język się boi,

rozkwitają metafory.

Dlaczego Izrael

Spóźniona Żydówka,

próbuję zrozumieć,

co to wszystko zrodziło.

Tę czułość i troskę.

I strach.

Pustynny wiatr?

Zbyt wielka danina krwi?

Morze. Piasek?

Morze. Piasek?

Moje rozpalone ciało?

Zbyt wielu mężczyzn, 

kobiet i dzieci

z oczami z tyłu głowy?

Pycha osaczonych?

Moja ślepa miłość?

[Po powrocie z Eretz Israel. Może jeszcze dodałbym tu wiersze Izrael i Izaak, ale już je wcześniej wklejałem. Do Jerozolimy nie dotarłem tym razem (czego specjalnie mi nie żal), a także do Hajfy (tu wręcz przeciwnie, bardzo chciałem tam pojechać), ale program pobytu - którego celem było sfotografowanie wybranych budynków architektury bauhausowskiej - miałem maksymalnie napięty. Poznałem za to dość dobrze, tę właśnie część Tel Awiwu, nazywaną także - całkiem słusznie - „białym miastem‟. Ledwo przyjechałem do domu (wczoraj o północy) i już zaczynam tęsknić za powrotem... Wiersze Janiny Katz przełożyła Bogusława Sochańska i pochodzą z wydanego w 2011 roku tomu Powrót do jabłek (s. 146 i 142).]

(Nieubłaganie i cierpliwie nadchodzi ból)

Janina Katz


Zdanie

Zdanie powiedziane w złości
- wiele lat temu.
Było dwóch świadków,
jeden umarł.
Teraz mamy tylko siebie
- powiedziało do mnie zdanie.


Bez tytułu

Siedzę tu
bez pytania.
bez odpowiedzi
bez tytułu.

Moja lewa dłoń
od dawna
już wie
czego nie robi
prawa.

Ciało powierzyło duszy
wszystkie tajemnice.

Tylko umarli
nie chcą odejść.


Izrael

O zachodzie słońca
spełnia się 
wątpliwa słodycz dnia.

Nieubłaganie i cierpliwie
nadchodzi ból.


[Dalej czytam Powrót do jabłek, wiersze (w przekładzie Bogusławy Sochańskiej) pochodzą ze stron: 63, 109 i 134]

(Nie ma mnie na tej pożółkłej rodzinnej fotografii)

Janina Katz

Fotografia

Nie ma mnie na tej pożółkłej

rodzinnej fotografii.

Ale jest moja matka

ze swym jak zawsze porywającym uśmiechem

i czarnymi warkoczami,

wygląda jak Cyganka.

Jej śliczna siostra 

i brat 

- drobna postać,

krucha wesołość - 

też jest z nimi.

Brak mojego ojca.

Dziadkowie,

eleganccy i majestatyczni

- każde na swój sposób -

też są.

Mam do nich dołączyć 

za jakieś dwadzieścia lat.

Mój ojciec zrobił to

kilka lat wcześniej.

Wszystko wygląda tak normalnie,

jak to tylko możliwe.

Tło i pierwszy plan 

obojętne.

Dodam tylko,

że promieniej z nich dobre samopoczucie

i solidny,

lecz niekrzyczący

dobrobyt.

Czas:

pomiędzy dwoma wojnami.

Możliwe, 

że los

potraktował fotografa

łagodniej

niż jego uśmiechniętych modeli.

Mnie samej

się udało.

Mam przynajmniej fotografię

i poukładane 

życie.

Ale także niewzruszoną

wiarę

w uzdrawiające działanie

epiki.

[Wiersz w przekładzie Bogusławy Sochańskiej (z języka duńskiego) z książki: Janina Katz, Powrót do jabłek, Biblioteka Śląska, Katowice 2011, s. 61-62. ]

Janina Katz czyta wiersz "Powrót do jabłek"

podczas spotkania autorskiego, jakie odbyło się w Katowicach 19.01.2011 r.

(Jak miło byłoby wyplątać jego rogi z gęstych gałęzi, zejść w dół do strumyka i bawić się z nim)

Janina Katz

Dania

wielkie niebo

białe plaże

ogromne oko morza

o zachodzie słońca

dziewczęta i chłopcy

dzieci i starcy

przyklejeni do szczytów wydm

wieczór za wieczorem

te pogańskie wiece

pingwinów

twarz w twarz

z biegiem słońca i morza

zapach pieczonej świniny

zmieszany z wonią róż i słonej morskiej wody

nieśmiało cuchną glony

Moje multietniczne życie

Ambasador nadeptuje mi na nogę.

Bankiet trwa nadal. Pończocha

puszcza oczko. Poeci.

piją koszerną wódkę.Kawior

i perfumy. Bransoleta z prawdziwego złota.

Rubinowoczerwone paznokcie kobiet.

Samodziały i plecaki. Wątpliwe diamenty

Ktoś uśmiecha się do mnie

spod długich rzęs. Trzydzieści lat

za późno. Gra muzyka. Mendelssohn

i Schubert. Wychodzę na balkon.

Łapię promień słońca. Zapinam go

i formuję sześcioramienną gwiazdę.

Wracam do domu. Gwiazda podąża za mną.

Kot siedzi na Baśniach Andersena

i pazurkami drapie Księgę Hioba.
Wszystko jest czystą harmonią.

Choć niektórzy mogliby

sądzić inaczej.

Izaak

Abraham jest małomówny.

Hiob zawodzi.

Pan mówi do Hioba.

Posłuszeństwo

wyklucza dyskusję.

Pan fatyguje się 

tylko raz.

Resztę załatwia anioł.

Izaak

- niech Pan będzie pochwalony -

nie został zabity.

Rośnie zdrowo,

bogaty w dzieci i bydło,

nie ma kompleksów.

Baranka wspomina rzadko.

- Jak miło byłoby

wyplątać jego rogi

z gęstych gałęzi,

zejść w dół do strumyka

i bawić się z nim.

- Beznadziejne dzieciństwo -

mruczy przez sen.

I komu ja zawdzięczam życie?

[Wiersze Janiny Katz - w przekładzie z duńskiego autorstwa Bogusławy Sochańskiej - przepisałem z tomu: Janina Katz, Powrót do jabłek, Biblioteka Śląska w Katowicach, Katowice 2011, s. 97, 89, 82. Książka ma też ogólnodostępną wersję elektroniczną.]