Niewinne oko nie istnieje

Dwa bardzo ładne wiersze Williama Carlosa Wiliamsa, które wydają się być aż nadto proste, jakkolwiek napisanie takiego utworu łatwe czy proste wcale nie jest, jak sądzą o tym prostacy…

William Carlos Williams

MIĘDZY MURAMI

tylnych skrzydeł

szpitala

nic

nie wyrośnie

leży tam

popiół

w którym błyskają

zielone

odłamki stłuczonej

butelki

[przełożył Leszek Engelking, LnŚ nr 1 (234) 1991, str. 166]

CZERWONE TACZKI

tak wiele zależy

od

pokrytych szkliwem

deszczu

czerwonych ta-

czek

tam koło tych białych

kurcząt

[przełożył Leszek Engelking, LnŚ nr 1 (162) 1985, str. 142]

Ale jednak autor tych – powtórzmy to jeszcze raz - bardzo ładnych wierszy, miał trochę za uszami… Więc teraz fragment eseju Eliota Weinbergera pt. „Moderniści w piwnicy a gwiazdy na niebie”, traktującego generalnie o Ezrze Poundzie, chociaż znajdują się tam też smakowite fragmenty dotyczące e. e. cumingsa, Thomasa Sternsa Eliota i Williama Carlosa Williamsa. Niewinne oko (słowo) nie istnieje.

Pisarstwo Williamsa, choć w tym względzie mniej rażące (w głębszy sposób związane z suburbiami) od twórczości Pounda, również zanieczyszczone jest plamami, o których ujawnianiu w druku nikt nawet nie myśli. Jest takie jego opowiadanie, które zaczyna się do zdania: „Był jednym z tych żydowskich typków, które chciałoby się zabijać na sam ich widok, typków udających biedaka, których wyraz oczu zmienia się w ciągu sekundy, kiedy się tylko napomknie o pieniądzach”. A jego esej „Na przekór pogodzie” wyraża przekonanie autora, iż judaizm jest „plemiennym kultem religijnym” stanowiącym „dokładny odpowiednik faszyzmu” – esej ów powstał w roku 1939. W biografii Marianiego cytuje się – bez komentarzy – opinie Doktora o Żydach: „lubieżne żydowskie typy”, „pewien zasrany bękart żydowski”, „Jakiś obrotny gudłaj” (to o prawniku, który miał podstawy do oskarżenia Williamsa o zniesławienie) i tym podobne. Jednak Mariani, w jednym akapicie swej liczącej 900 stron książki, odnosi się do rasistowskich i antysemickich uprzedzeń jej bohatera, zamazując je stwierdzeniem, iż William Carlos Williams był „wytworem swych czasów”, który nie zawsze „unikał popularnych w jego epoce mitów rasistowskich”.

[przełożył Wacław Sadkowski, LnŚ nr 1-2 (282-283) 1995, str. 310-311]