Ze Szczecinka

[Szczecinek, ul. Kołobrzeska, 23.03.2008]

(Nagrodą w tej grze jest przetrwanie )

Grzegorz Wróblewski

TEGO WIERSZA NIE MOŻNA

ROZWINĄĆ, MOŻNA GO TYLKO

PRZEPISAĆ Z EKRANU

Konkurs poetycki:

Różaniec naszą siłą.

WINDA

Pustka istnieje, ale dopiero

po kopulacji. W pustce zawsze

coś się znajduje.

Pustka to geometria 

wnęki.

Twoja odległa szminka, ciemność i

warunki

brzegowe.

KUMITE

Hitosu, ware ware wa,

shinbutsu o totobi,

kenjo no bitoku o wasurezaru

koto.

(Tym razem nie dało rady

z Karaibami...). Przepraszam

wszystkich za sztuczne zęby

i zmarnowane akcje 

łóżkowe.

(Będziecie pamiętać o pożegnalnym

Hitsville U.K.?).

Próbowaliście zbyt szybko

lecieć w górę,

musiałem nieustannie

ściągać was w dół.

RZEKA

Skończyłem handlować kaczkami

- mówi zmęczony Lee. Wyciąga

plik zielonych banknotów...

Nagroda? - pytam go.

Nagrodą w tej grze jest przetrwanie 

- uśmiecha się i pokazuje mi zdjęcie

świńskiej głowy, płynącej

z nurtem Huang-ho. 

[Wiersze z książki Implanty. Jak ją dostałem, nie czytało mi się zbyt dobrze. Co innego dzisiaj rano. Podobnie mam z muzyką, zdarzają się dni, że wspaniały Hasse zupełnie mi nie wchodzi, a następnego dnia łykam po kolei Artaserse, Arminio i Cleofide. Johann Adolf Hasse nie jest w Polsce zbyt znany, a powinien być, bo był przecież nadwornym kompozytorem polskiego króla Augusta Sasa III. Jego opery wystawiano także w tutaj, podczas letnich pobytów dworu w Warszawie. Byłby to niezły pretekst, żeby zrobić jego festiwal w Polsce, podobnie zresztą jak Jana Dismasa Zelenki, który skomponował muzyczną oprawę pogrzebu Augusta II Mocnego, ojca Sasa III, także polskiego króla, pochowanego zresztą na Wawelu. Ciekawe czy wspaniałe Officium Defunctorum zagrano i zaśpiewano też w Krakowie? Słucham sobie teraz Il ritorno d'Ulisse in patria Moneverdiego i niejako tradycyjnie nie wchodzi mi ta opera, choć wykonanie - Junge Kantorei, Cocentus Musicus, Nikolaus Harnoncourt - raczej dobre... Czy coś się w tej kwestii zmieni? Zawsze fascynowała mnie u krytyków literackich ich zdolność do wchłaniania niemal wszystkiego i wypowiadania się na niemal każdy temat, może większość z nich jest cyborgami przysłanymi z okolic Alfa Centauri?]

Sokółka

[Sokółka, ul. Kolejowa, 24.11.2018]

Remanentów ciąg dalszy... 

Mam taki pomysł, żeby w książce ten mural (83 metry długości!) poszedł na trzech rozkładówkach. Nawet nie musiałem specjalnie centrować kadrów, aby linie dachu i chodnika się zbiegały (choć oczywiście trochę im pomogłem). W planowanym wydawnictwie, podobnie jak w Świętej Wojnie, pojawi się też słownik, dzięki któremu łatwiej będzie można umiejscowić używane na muralach cytaty oraz hasła, czy też rozpoznać symbole lub wizerunki malowanych postaci. W książce znajdą się także informacje o autorach i sponsorach grafów, oczywiście - o ile takie dane są dostępne.

Skądinąd ciekawe jak zareagowałby Zbigniew Herbert na wieść, że cytują go na muralu działacze faszyzującej Młodzieży Wszechpolskiej (którymi są właśnie autorzy malowidła z Sokółki)? Przy całej mojej rezerwie względem dorobku autora Raportu z oblężonego miasta, nie mam wątpliwości, że kazałby im SPIER... W PODSKOKACH!

Osiedle Oświecenia

Historia pisana na nowo... W nawiązaniu do nazwy osiedla, gdzie ten mural powstał, wprowadzam nowy hasztag #oksymorony. Ktoś jednak przytomnie zamazał sprayem nazwisko i pseudonim „żołnierza wyklętego‟ z Podhala, którego odział ma na sumieniu zabójstwa wielu cywilów: Polaków, Słowaków i Żydów.

[Kraków, Osiedle Oświecenia, 27.10.2018]

Samolot z Białej Podlaskiej

[Biała-Podlaska, ul. Gabriela Narutowicza, 05.06.2018]

Całkiem dosłownie. Przedstawiony na muralu PWS-26, który używany był do szkolenia pilotów myśliwców w II RP, produkowano w tutejszej Podlaskiej Wytwórni Samolotów (jedyny zachowany egzemplarz tej maszyny można zobaczyć w krakowskim Muzeum Lotnictwa Polskiego).
Rozliczam stypendium z zeszłego roku, więc zrobiłem remanent posiadanych zasobów i wyszło mi, że w 2018 sfotografowałem ponad 180 obiektów. Czego wcześniej dokładnie nie policzyłem, nieźle. Oczywiście zdjęć wyjdzie więcej, bo niektóre murale mają po dwa, trzy czy czasem cztery ujęcia.

Niech będzie obalony...

Fotografie różnie można odczytywać, a interpretacje konkretnych zdjęć zmieniają się w czasie. Pewne informacje zawarte w zarejestrowanym obrazie nie zawsze są rozpoznawane w momencie jego wytworzenia, choć po latach wydają się być oczywiste (porażające). W kontekście wczorajszej akcji obalenia pomnika ks. Henryka Jankowskiego przez trójmiejskich aktywistów (na księdzu ciążą oskarżania o molestowanie seksualne, pedofilię oraz... współpracę z SB), przypomniał mi się świetny album Anny Beaty Bohdziewicz Lekki powiew wolności 1981 i sekwencja zdjęć, jakie autorka tej książki wykonała w mieszkaniu Lecha Wałęsy podczas nagrywania programu dla telewizji francuskiej. Ks. Jankowski i dzieci...

(Pieśń o Kartezjuszu)

Ron Padgett

PAZNOKCIE

Jak ludzie robili sobie kiedyś pedicure?

Paznokcie Maryi Dziewicy na obrazach

włoskiego renesansu wyglądają pięknie,

i bardzo dobrze, bo trudno byłoby 

czcić kogoś z długimi paznokciami.

Perugino drwił z religii, która miała

wielbić Boga, a w rzeczywistości koncentrowała się

na Maryi, mimo to namalował jej piękne paznokcie.

Nigdy nie przyglądałem się paznokciom

Jezusa, chociaż są blisko dziur

w stopach, gdzie były gwoździe. Okrucieństwo

jest takie malownicze i trudne do pojęcia,

natomiast piękno, nawet piękno palca u nogi,

ma głęboki sens. Przynajmniej dla mnie.

PIEŚŃ O KARTEZJUSZU

Kartezjusz siedzi

przy stole. Pisze

piórem na arkuszu

papieru o powierzchni

równej powierzchni

stołu. Świeca

topnieje. Kartezjusz zaczyna

topnieć, ale przestaje: musi

trochę dłużej pozostać człowiekiem.

Teraz odkłada pióro.

Jest zmęczony. Bycie Kartezjuszem

jest bardzo męczące

wieczorem wypełnionym „tak‟
lub „nie‟ albo „tak‟ i „nie‟.

[wiersze w przekładzie Andrzeja Szuby z książki: Ron Padgett Bezczynność butów, Instytut Mikołowski, Mikołów 2018, s. 27 i 54.]

NOC

Z tej samej książeczki co poprzednio, Ernesto Cardenal Noc:

 (Ta pełnia mnie wykończy...)

Ernesto Cardenal „Psalm 21‟

Ponieważ dowiedziałem się dzisiaj, że papież Franciszek cofnął wczoraj suspensę „a divinis‟ nałożoną na księdza-poetę Ernesto Cardenala (świetnie, że decyzja taka została podjęta, trzeba jednak wiedzieć, iż Cardenal  liczy sobie obecnie 94 lata i leży ciężko chory w szpitalu), więc z tej okazji jego wspaniały Pslam 21.

Wspomniana kara została nałożona na Ernesto Cardenala przez Jana Pawła II (też poetę, ale kiepskiego) za udział w sandinistowskim rządzie Daniela Ortegi, w którym nikaraguański ksiądz pełnił funkcję ministra kultury. Psalm 21 w przekładzie Andrzeja Nowaka zeskanowałem z książki: Ernesto Cardenal, Poematy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980. 

(oślizgły krąg koloru popiołu)

Edgar Lee Masters

BERT KESSLER

Trafiłem ptaka w skrzydło,

choć mknął wprost w zachód słońca:

lecz gdy strzał przebrzmiał, szybował 

coraz wyżej przez odpryski złotych promieni,

aż wywinął kozła i z nastroszonymi piórami,

w wirującym w koło puchu 

runął w trawę niby ołowianka.

Krążyłem w koło, rozplątując gąszcze,

aż ujrzałem kroplę krwi na pniaku

i przepiórką tkwiącą w spróchniałych korzeniach,

wyciągnąłem rękę: choć głogu nie było

coś ją ukłuło, sparzyło, uczyniło drętwą.

I nagle zobaczyłem grzechotnika ‒

szeroko rozwarte żółte ślepia,

główka wyprężona i cofnięta w kręgi,

oślizgły krąg koloru popiołu

albo dębowych liści zblakłych pod innymi.

Stałem jak wryty: skurczył się i wyprostował:

gdy zaczął wpełzać pod pień,

leżałem już bez czucia w trawie.

*

BERT KESSLER

I WINGED my bird,

Though he flew toward the setting sun;

But just as the shot rang out, he soared

Up and up through the splinters of golden light,

Till he turned right over, feathers ruffled,

With some of the down of him floating near,

And fell like a plummet into the grass.

I tramped about, parting the tangles,

Till I saw a splash of blood on a stump,

And the quail lying close to the rotten roots.

I reached my hand, but saw no brier,

But something pricked and stung and numbed it.

And then, in a second, I spied the rattler ‒

The shutters wide in his yellow eyes,

The head of him arched, sunk back in the rings of him,

A circle of filth, the color of ashes,

Or oak leaves bleached under layers of leaves.

I stood like a stone as he shrank and uncoiled

And started to crawl beneath the stump,
When I fell limp in the grass.

[Tłumaczenie Michała Sprusińskiego pochodzi z książki: Edgar Lee Masters, Antologia Spoon River, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981, s. 160. ]

A listonosz nie przyszedł i przesyłki nie przyniósł...

...zostawił jednak awizo, więc po operę Johanna Adolfa Hassego musiałem się wczoraj pofatygować do mojej placówki pocztowej, która jest także księgarnią patriotyczno-gastronomiczną. 

Jakież było moje zdziwienie, gdy wśród monografii tzw. żołnierzy wyklętych  oraz poradników kulinarnych Siostry Wazeliny zobaczyłem powieści Szczepana Twardocha... który pisarzem wyklętym z pewnością nie jest (kucharzem też raczej nie).

Całkiem świadomie nawiązuję w tytule posta do wiersza/piosenki Marcina Świetlickiego. Henryk Kwiatek bowiem został wykonany kiedyś na wernisażu mojej wystawy fotograficznej. Było to dawno temu, chyba w roku 1996, w pubie U Luisa, którego właściciele przez pewien czas wykazywali zainteresowanie akcjami artystycznymi. Świetliki zagrały przez 20 minut, a w refrenie rzeczonej piosenki, w którym skandowane jest imię i nazwisko tytułowego bohatera, pojawiły się moje personalia. Heh, stare dzieje... A czemu o tym wszystkim piszę przy okazji Hassego? Głównie dla paddierżki razgawora, no i przypomniałem sobie o tej wystawie oraz koncercie sprzed 23 lat. 

Kraków, oś. Jagiellońskie (15/02/2019)

No to 100 lat!

(Z biegiem czasu wielkie rysy naznaczyły lustro)

Edgar Lee Masters

PENNIWIT, ARTYSTA

Straciłem wzięcie w Spoon River,

bo koniecznie chciałem kamerą

uchwycić całą duszę człowieka.

Najlepsze moje zdjęcie 

to sędzia Somers.

Siedział sztywno, każąc mi czekać,

aż uspokoi się jego zezowate oko.

Wreszcie był gotów i rzekł: „Teraz.‟

Ja na to: „Uchylam‟, i oko mrugnęło.

Wtedy uchwyciłem go tak, jak wygląda

mówiąc: „Protestuję.‟

ERNEST HYDE

Umysł mój był lustrem:

widziałem, co ujrzało, znałem, co ono znało.

W młodości mój umysł był właśnie jak lustro

w szybko mknącym powozie,

które chwyta i gubi ułamki krajobrazu.

Z biegiem czasu

wielkie rysy naznaczyły lustro

i nimi świat wszedł we mnie,

i poprzez nie wnętrze moje wyjrzało na świat.

Tak rodzi się dusza w zatroskaniu,

rodzi ze strata i z zyskiem.

Umysł ogląda świat jako coś odrębnego,

a dusza czyni świat jednością z sobą.

Spękane lustro nie odbija obrazów

i to jest milczenie mądrości.

[Wiersze w przekładzie Michała Sprusińskiego z książki: Edgar Lee Masters, Antologia Spoon River, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981, s. 126 i 131.
Dawno, dawno temu, była to książka kultowa, trudno dostępna... Trudno dziś uwierzyć, że po niektóre książki ustawiały się pod księgarniami kolejki. I że np. drugie wydanie Ulissesa Joyce'a (w przekładzie Macieja Słomczyńskiego ) zniknęło z księgarń w ciągu kilku godzin... A nie jest to bynajmniej literatura popularna. Dawne, dziwne czasy. 
Wyjątkowo dobrze czyta mi się teraz Mastersa, choć język przekładu momentami wydaje się być nieco anachroniczny.]

Świętochłowice, ul. Biskupa Teodora Kubiny (26/10/2018)

Czas na powrót do tematu.

(Zacumować ustami przy złotych brzegach pustki)

Miłosz Biedrzycki

Porumbescu szoruje

Bo ja się jaram pustką. Miłosz, zawsze

się jarałem. Jako chyba jedyny na podwórku.

Pustka jako nieograniczona pełnia możliwości.

Zacumować ustami przy złotych brzegach pustki,

dać nurka. Dobrze, że pustka mieszka na parterze.

Inaczej skręciłbym sobie kark za każdym razem,

kiedy wpadam w ekstazę i w nieunikniony sposób

wypadam przez okno. Tak, to tylko szoruję o beton.

[Z książki: MLB, Porumb, WBPiCAK, Poznań 2013. Też się jaram pustką...]