Krzyż pańszczyźniany w Gorajcu

A propos zaproszenia do Gorajca z wczorajszego posta:

[Gorajec - krzyż pańszczyźniany (awers i rewers) - 11.06.2022]

 

Gorajec (woj. podkarpackie, pow. lubaczowski, gm. Cieszanów) GPS: 50.26855, 23.19758
Kamienny krzyż na murowanej prostopadłościennej podstawie z kamienia; stojący w centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg. Monument z Gorajca wykonany jest z wapienia i ma obustronne napisy w języku ukraińskim. Na awersie krzyża znajdują się dwie inskrypcje, pisane w pionie i poziomie. Napis poziomy: „НЕХАЙ ВАМ БУДЕ ПРАВО / BѢPHЫИX XR(ЕСТЬЯНЕ) ПAMЯTЬ BЪ / ЧНАИЯ ДАНОЙ СВОБОДИ” („Niechaj wam będzie prawowierni chr[ześcijanie] pamięć wieczna danej wolności”). Napis pionowy: „СП(A)СИ ГДИ ЛЮДИ ТВОЯ БЛГОСЛОВИ ДОСТО / ЯНIЕ ТВОЕ ПОБѢДИ БЛАГОВѢРНОMY / КОРОЛЮ НАШЕМУ НА(Д) ОПPОТИВНЫЯ ДAPY(Й)” („Zbaw Panie lud Twój pobłogosław dziedzictwo Twoje zwycięstwami prawowiernego króla naszego nad wrogami obdarzaj”). Szymon Modrzejewski zauważa, że tekst ten to parafraza Troparionu, ton 1, na święto Podniesienia Krzyża Pańskiego (w oryginale: „zwycięstwem prawowiernych nad przeciwnikami obdarzaj”). Na zwieńczeniu pomnika znajduje się mały metalowy krzyż, którego kształt powiela formę krucyfiksu wyrytego w szczycie belki pionowej. Na rewersie monumentu z Gorajca znajduje się inskrypcja: „ПАМЯТ / НАДАНОI / СВОБО / ДЫ ОТ / ПАНЩИ / НЫ ОТ ДНЯ 15 го МАЯ РО / КУ Б: 1848. А ПОСТАВЛЕННА / TAЯ / ФѢГУРА / Р. Б. / 1850 / M. MAЯ / ДHЯ / 18  о” („Na pamiątkę nadanej wolności od pańszczyzny od dnia 15-go maja roku 1848, a postawiona ta figura r.[oku] p.[ańskiego] 1850 m[iesiąca] maja / dnia / 18-o”). Do września 2013 r., kiedy został wykonany gruntowny remont pomnika przez Stowarzyszenie Folkowisko, inskrypcje na krzyżu, przykryte wieloma warstwami pobiały i farb, nie były czytelne.