Poemat pedagogiczny z Ryczywołu

[Ryczywół, ul. Szkolna, 07.07.2019]

W międzyczasie blogowi stuknęło 900.000 odwiedzin, co niewątpliwie należy uczcić, jakkolwiek nie do końca wierzę licznikowi bloggera... (w ogóle mu nie wierzę). W Ryczywole fotografowałem kiedyś synagogę, która stoi przy ul. Czarnkowskiej. Teraz przejeżdżałem obok, od poprzedniej wizyty nic się w jej wyglądzie nie zmieniło (obiekt w latach 70. ubiegłego wieku przekształcono na budynek mieszkalny). Wracając do szkoły, ciekawe jaka jest z przeproszeniem, „pedagogiczna‟ skuteczność tego typu malowideł?

Powrót do

Trudny powrót na kamienne Ojczyzny łono, by nawiązać do słów poety, którego nie trawię, nie lubię i nie cenię. Postanowiłem, że podczas urlopu nie będę nic wrzucał na bloga, w czym zrobiłem jednak wyjątek publikując robocze kadry z Kvibergs Kyrkogård w Göteborgu. Nie przeglądałem też specjalnie sieci, co było rozsądnym krokiem, ale owszem dotarły do mnie informacje na temat wyczynów polskich neonazistów podczas marszu równości w Białymstoku. Żadne jednak zdziwko, narastanie brunatnych tendencji obserwuję od lat... Wczoraj wieczorem, zaraz po powrocie do Krakowa, zanurzyłem się znów w mętne odmęty facebooka i po tym dwutygodniowym okresie internetowej abstynencji, ze zdumieniem patrzyłem i czytałem, jak można tak pierdolić trzy po trzy (także w dobrej sprawie), jak można się tak radośnie oddawać mentalnemu ekshibicjonizmowi... błee! W świetnie zaopatrzonej księgarni Muzeum Sztuki w Göteborgu natknąłem się na retrospektywny album Larsa Tunbjörka (w mieszczącym się w tym samym budynku Hasselblad Center miała miejsce wystawa nawiązująca do pięćdziesiątej rocznicy lądowania na Księżycu - czegoś tak beznadziejnego nie widziałem nawet w Bunkrze Sztuki za ostatniej dyrekcji...), który kupiłem, bo nadzwyczaj poważam zdjęcia tego fotografa. Obrazy Szwecji zarejestrowane okiem jego kamery (zwykle Mamiya 7 + mocarny flesz) ciekawie uzupełniały to, co można zaobserwować w realu. Zawsze się zastanawiałem czy w nihilistycznym oglądzie realnego da się twórczo pójść dalej niż Diane Arbus (taka percepcja rzeczywistości w sztuce to coś, czego polska akademicka krytyka boi się jak diabeł święconej wody)? Larsowi Tunbjörkowi z pewnością się to udało... choć cena była wysoka (choroba alkoholowa + przedwczesna śmierć). Na jego zdjęciach ze Szwecji da się też zauważyć, że społeczeństwo tamtejsze jest w wysokim stopniu zlaicyzowane, czego sobie i Państwu w najbliższej przyszłości życzę!

Cmentarz w Göteborgu (2)

[Göteborg, Kvibergs Kyrkogård, krematorium i kaplica św. Olofa, 20.07.2019]

Widoczny powyżej budynek, jak i cały cmentarz, zaprojektowane zostały przez Erika Gunnara Asplunda. Krematorium powstało w latach 1936-1940, po śmierci Asplunda w 1938 roku, budowę dokończył Sven Ivar Lind.

Cmentarz w Göteborgu

[Göteborg, Kvibergs Kyrkogård, krematorium, 20.07.2019]

Palimpsest z Piły

[Piła, ul. Teatralna, 06.07.2019]

Takim terminem zwykle kulturoznawcy określają sytuację widoczną na załączonym obrazku, wydaje mi się jednak, że jest to z ich strony mniej lub bardziej świadomy zabieg eufemizowania realnego...

PANI SZEŚĆ GIER

Grzegorz Wróblewski

POEZJA WCHODU

marcepanu/marcepana: obie

formy dopełniacza liczby

pojedynczej rzeczownika 

„marcepan‟ są poprawne

HALUKSY

Skończyło się

duńskie lato.

Trump is now

playing almost

totally to white

supremacists...

(Małgorzata II

przeżyje każdy

karambol na

autostradzie.)

Wczoraj znowu

widziałem jak

wymienili księżyc

na planszę

udającą deszczowy

poranek

- mówię ulicznej

księżniczce,

zachwyconej nową

metodą

zwalczania

haluksów.

EWOLUCJONIZM

dzień bez znaczenia

każdy kto palił trawkę

przerzucił się na śnieg

w krainie LEGO nowa

wersja filmu o zlodowaceniu

za to w odległej epoce

skazano na śmierć nekrofila

Kolanowskiego

(zaraz i tak zniszczy nas epidemia

spoceni Świadkowie znów

szaleją z Watchtower)

każdy kto palił trawkę

przerzucił się na śnieg

[Z nowej książki Grzegorza Wróblewskiego Pani sześć gier. 111 wierszy, która jest w zasadzie wyborem tekstów z siedmiu tomów z lat 2011-2018, ale zawiera też 11 utworów całkiem nowych. I właśnie 3 z nich postanowiłem tu zaprezentować. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Convivo.]

Męski świat

[Tychówko, DW-163, 06.07.2019]

Męski świat... Mężczyźni w historii Polski, pisanej (głównie) przez mężczyzn. Żołnierze, politycy, dostojnicy kościelni. Dyżurną kobietą w zestawie bohaterów, jaki pojawia się na malowanych w Polsce muralach, jest sanitariuszka „Inka‟ (Danuta Siedzikówna). Dwa razy udało mi się trafić na graf z siostrą Faustyną, raz z Emilią Platter i raz (sic!) z Marią Skłodowską-Curie. W tym bohaterskim gremium, jakie prezentuje mural z Tychówka, brakuje ewidentnie pewnego związkowca z Gdańska, lidera strajku w Stoczni im. Lenina w 1980 roku, późniejszego przywódcy NSZZ Solidarność, a jeszcze później prezydenta Polski... No, ale w ciągu ostatniej dekady postać Lecha Wałęsy skutecznie zohydziły prawicowe szczujnie w rodzaju: wpolityce.pl, niezalezna.pl czy fronda.pl (by wymienić te, które najczęściej mają zwyczaj wrzucać gówno w wentylator). No dobrze, ale nie o tym chciałem pisać. Od 2014 fotografuję systematycznie murale, które malują ludzie często nazywający siebie samych „patriotami‟. Materiału uzbierało się już trochę (właśnie przekroczyłem liczbę 500 obiektów), więc nadchodzi pora, aby zaprezentować ten zapis publiczności. Będzie wystawa i będzie książka, na jesieni. Książka będzie miała tytuł SŁOWNIK POLSKO-POLSKI. O szczegółach będę tutaj informować. Stay tuned.

POD KLĄTWĄ

Społeczny portret pogromu kieleckiego, to świetna książka Joanny Tokarskiej-Bakir, która jest nie tylko drobiazgowym opracowaniem historycznym, traktującym o tragicznych wydarzeniach jakie rozegrały się w Kielcach 4 lipca 1946 roku, ale także wnikliwym portretem ich uczestników: ofiar (zginęło co najmniej 39 Żydów i 3 Polaków), obserwatorów i sprawców. Miałem okazję - lecz na pewno nie była to przyjemność - zarejestrować materiał wizualny, który przedstawia współczesny wygląd pogromowych i okołopogromowych miejsc (fotografie te, lecz w wersji monochromatycznej, znalazły się w drugim tomie wydawnictwa, zawierającym wykorzystane przez autorkę dokumenty). Poniżej dom przy ulicy Planty 7/9, czyli samo jądro ciemności w sześciu odsłonach:

 [06.04.2016]

 [06.04.2016]

 [06.04.2016]

 [08.04.2016]

[06.04.2016]

[06.04.2016]

Zagłada Titanica

poemat Hansa Magnusa Enzensbergera, dziś odebrany z poczty i przeczytany od deski do deski. Właściwie mógłbym wkleić tutaj cały tekst... Utwór posiada podtytuł "komedia" per analogiam do dzieła Dantego, który zresztą w tekście jest kilkukrotnie przywołany. Okazuje się, że można współcześnie (poemat ukończony został w 1977 roku, więc może - współcześnie do szkoły nowojorskiej) napisać dłuższy utwór poetycki, który nie jest wyłącznie popierdalaniem luźnymi skojarzeniami...

Hans Magnus Enzensberger, Zagłada Titanica, przekład Grzegorza Prokopa, Wydawnictwo Prokop, Warszawa 1994.

(myślę o tobie śmierdzący bracie)

Dramatycznie aktualny (i jak zwykle świetny) Hans Magnus Enzensberger w przekładach Jana Prokopa z książki opublikowanej przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1968 roku. Ciekawe jak było z odbiorem tych wierszy w Polsce sprzed pół wieku? Wydaje mi się, że ślady lektury Enzensbergera można znaleźć w tekstach Tadeusza Różewicza z lat sześćdziesiątych. Poeci się zresztą znali.

No i fajnie kiedyś książki wydawano. Okładka autorstwa Danuty Staszewskiej. A nakład tomu to 1000+250 egzemplarzy. Czyli zasięg raczej niewielki... 

(bądź dobry dla siebie)

Dwa wiersze Antjie Krog w przekładzie z afrikans Jerzego Kocha z książki Ciało ograbione (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017). No i takie dokładnie od pewnego czasu usposobienie... Od czego jednak jest wspaniały szczep Primitivo i sfermentowany sok z tej winorośli (należy zażyć w dużej dawce, przed spożyciem - przy takich upałach, jak ostatnio - można schłodzić). 

Dopisek z 09:26. Działanie wspomnianej powyżej substancji można wzmocnić  np. słuchając oratorium Juditha Triumphans Vivaldiego (główna bohaterka użyna łeb Holofernesowi) w wykonaniu kapitalnej orkiestry Modo Antiquo (dyrygent - Federico Maria Sardelli, soprany - Alessandra Rossi, Nicki Kennedy, Rowena Anketell, mezzosoprany - Barbara di Castri, Lucia Sciannimanico). Polecam.

A tak wygląda okładka rzeczonego CD (dopisek z 10:00).

Tytus Szabelski pisze w POSTMEDIUM o fotografiach Alexandra Gronsky'ego

Warto się zaznajomić z tym tekstem!

(Nie ma kto pisać do pułkownika)

Jelena Fanajłowa

[Tu taki straszny upał]

Tu taki straszny upał.
Przychodzisz do domu -
Pachnie zleżałym kurzem, duszno.
Nie ma kto pisać do pułkownika.
Mnóstwo obowiązków wobec bliskich.
Lepiej ich nie wypełniać, zachowywać się wyniośle.
Liście zmieniły się w proch, nie zdążywszy zżółknąć.
Miłość zamieniła się w gazę z chloroformem.
W szczeniacką celofanową torebkę z trucizną.

Nie, żeby było ładniej: faceci w czerni wciągają kokainę,
Srebrne papierośnice, pincety, folia,
Lustra, wszystko prawdziwe, nie teraz,
Brązy, marmury, uprzejmi, kpiarscy mężczyźni.
(Jakoś we śnie czekałam na ciebie w podobnej kawiarni,
Dokładniej, w hotelowym barku, w szarozielonej, perłowej sukni z odkrytymi plecami).

Puszek drży w ramie okna.
Drzewa się kołyszą. Światło oślepia,
Jakby to wcale nie był wrzesień
I sieci,

Rozsiane w powietrzu i na podłodze,

Łowią oczy, wyławiają skórę i serce,

Ty u wezgłowia, przy sercu stoisz.

[Wiersz Jeleny Fanajłowej (albo jak kto chce - Eleny Fanailovej, gdy zastosować  angielską transkrypcję rosyjskich imion i nazwisk) w tłumaczeniu Zbigniewa Dmitrocy pochodzi z antologii Radio Swoboda wydanej w 2015 roku przez Biuro Literackie. Okazało się, że przy okazji wklejania tekstów z tej książki na hiperrealizm nigdy nie przedstawiłem skanu okładki. No to teraz ten brak uzupełniam.]

Elena Fanailova „Lena i ludzie‟

 

 

[Wiersz w tłumaczeniu Leszka Szarugi z książki: Elena Fanailova, Szybki numerek w Hotelu Europa, Instytut Mikołowski, Mikołów 2019. Spotkanie autorskie z Eleną Fanailovą to dla mnie najważniejsze/najciekawsze wydarzenie tegorocznego Festiwalu Miłosza. Przy okazji tej imprezy ukazała się też wspomniana książka, która jednak nie jest zbyt obszernym wydawnictwem i pozostawia pewien niedosyt. Owszem, Fanajlovą tłumaczył już Zbigniew Dmitroca (antologia Radio Swoboda), ale może dobrze byłoby opublikować w całości np. jej tom Rosyjska wersja, oczywiście w edycji dwujęzycznej? Siedziałem sobie na tym spotkaniu, słuchałem czytającej wiersze poetki (to duża przyjemność słuchać na żywo języka rosyjskiego, nawet gdy autorka dość nonszalancko czyta swoje utwory), słuchałem ich polskich wersji w wykonaniu tłumacza i nie mogłem się nadziwić, że sala jest zapełniona zaledwie do połowy. ... A gdyby uważniej przyjrzeć się widowni, to okazałoby się, że w jej składzie przeważają ludzie z branży: piszący, tłumacze, wydawcy i akademiccy wykładowcy.]

(i chce także, żebyś o tym wiedział)

Ron Padgett

FIKSACJA

To nie aż takie trudne - wspiąć się

na krzyż i dać sobie wbić

gwoździe w dłonie i stopy.

Oczywiście, toby bolało, ale

przy silnej woli nic

byś nie poczuł.

Z góry możnaby

więcej zobaczyć, a 

wiaterek chłodziłby 

wyciekającą krew.

Po wzgórzach z oliwkowymi gajami

następują inne wzgórza z drogami i chatami,

stada owiec na odległym wzniesieniu.

DLACZEGO BÓG ZROBIŁ TO, CO ZROBIŁ

Bóg cię nienawidzi
i dlatego stworzył świat
i umieścił w cię w nim,
i obdarzył świadomością.
że jesteś tu
na chwilę,
a potem puf!

a kiedy jesteś tutaj,
zaczynasz pojmować,
że świat również będzie zniszczony
przez ognistą kulę do gry w kręgle,
dziesięć razy większą od ziemi,
która w tej chwili
pędzi przez kosmos,

tak więc nic, absolutnie nic
nie ma znaczenia,
ponieważ Bóg tak chce,
i chce, żebyś o tym wiedział,
ponieważ naprawdę cię nienawidzi
i chce także, żebyś o tym wiedział

ŻART

Kiedyś ukrzyżowany

Jezus w najwyższej

rozpaczy zawołał

głosem wielkim:

„Czemuś mnie opuścił?‟

grał rolę w dramacie

każdego, kto nagle uświadamia sobie

nie to, że został opuszczony,

ale że nigdy nie istniał nikt,

kto by go mógł opuścić,

ponieważ koncepcja nieśmiertelności, która jest prawem

przysługującym każdemu człowiekowi z urodzenia,

starzeje się,

i w końcu umrze, a my zawołamy głosem wielkim.

[Stary dobry Ronn Padgett w tłumaczeniu Andrzeja Szuby z książki: Ron Padgett, Bezczynność butów, Instytut Mikołowski, Mikołów 2018, s. 7, 40, 51. W stopce tego wydawnictwa czytam, że tom „dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego‟ i na tym m.in. powinna polegać rola tej instytucji.]