I jak tu dobrze zacząć dzień

Kiedy od w otwartej na chybił trafił książce przekładów George'a Herberta (tłumaczenie i wybór Stanisław Barańczak - Znak, Kraków 1989, str. 83-84) znajduje się poniższy wiersz???

George Herbert

                      UMARTWIENIE

             Jak wcześnie gnije życie ludzi!
Gdy z wonnych skrzyń wyjmuje się pieluszki cienkie
       Dla noworodków, w których drobnej piersi
                Dech się dopiero budzi -
       Te szmatki to są całuny maleńkie
Co spowijają ciało i wydają śmierci.

             Gdy dziecko pierwszy raz wstępuje
Do łóżka, w dobrowolny swój grób się układa,
       Obezwładnione snem; dech tylko w piersi
                Wątłą nić życia snuje:
I noc za nocą, niby fal gromada,
       Niesie dziecko pośpiesznie ku przystani śmierci.

             Gdy młodzik, wesół i swobodny,
Muzyki się domaga wśród kompanii gwarnej,
       I krew mu wzbiera w żyłach, a dech w piersi
                Szerokiej i dorodnej -
Muzyka owa brzmi jak dzwon cmentarny,
       Co mu kompanem będzie w porze jego śmierci.

             Gdy mąż, stateczny i dojrzały,
Własny swój dom buduje, gdzie oczy rozumne
       Mają oparcie, gdzie dech męskiej piersi
                Wyznacza mu krąg stały -
Ów dom zamknięty przypomina trumnę,
       Która będzie niebawem służyć jego śmierci.

             Gdy starzec słabnie, siwą głową
Chyli się ku mogile i niby śnieg szary
       Coraz yo bardziej taje, topiąc w piersi
                Każdy oddech i słowo -
Lektyka jego wygląda jak mary,
       Na których trafi wkrótce do domostwa śmierci.

             Człowiek, nim tego jest świadomy,
Zaczyna swój karawan w żałobę ubierać
       I czyni to, aż wydrze mu się z piersi
                Ostatni dech znikomy:
Wszelako, Panie, ucz nas tak umierać,
       By wszelkie umierania były życiem w śmierci.

W CENTRUM MIEJSKIEGO ŻYCIA

[28.05.2017  21:06]

PORANNE PTAKI

Tomas Tranströmer

PORANNE PTAKI

Budzę samochód

z szybą pobieloną pyłkiem.

Zakładam okulary słoneczne.

Ptasi śpiew ciemnieje.

Tymczasem ktoś inny kupuje gazetę

na dworcu kolejowym

gdzie wielki wagon towarowy 

czerwony od rdzy

mieni się w słońcu.

Nie ma tu miejsca na próżnię.

Przez wiosenne ciepło ciągnie chłodny korytarz

którym ktoś spiesznie nadchodzi

i powiada, że oczernili go

przed samym zarządem.

Przez tylne drzwi w krajobrazie 

wlatuje sroka

czarna i biała. Ptak bogini Hel.

A kos śmiga wzdłuż i wszerz

zaczerniając w szkic węglem wszystko

prócz bielizny na sznurze:

chór Palestriny.

Nie ma tu miejsca na próżnię.

To niesłychane poczuć, jak rośnie mój wiersz

gdy mnie ubywa.

Rośnie, zajmuje moje miejsce.

Wypiera mnie.

Wypycha mnie z gniazda.

Wiersz jest gotowy.

[wiersz z tomu: Tomas Tranströmer Wiersze i proza. 1954-2004 (przełożyli Magdalena Wasilewska-Chmura i Leonard Neuger), Wydawnictwo a5, Kraków, wydanie II poprawione, kwiecień 2017, str. 143-144]

Wydawnictwo Czarne poleca (wiosna 2000)

Szukając na regale tomików z "fioletowej serii" trafiłem na ten numer Lampy (i Iskry Bożej) z wiosny 2000. I łza mi się w oku zakręciła (a w takiej sytuacji  "ł" w słowach "łza" i "zakręciła" powinno być wyłącznie przedniojęzykowo-zębowe, zwane też scenicznym - świetnie wymawiał je np. Czesław Wołłejko), albowiem na trzech z czterech zreprodukowanych okładek Czarnego widoczne są moje zdjęcia... Patrząc od lewej - pozycja pierwsza, trzecia i czwarta. Ale jeżeli spojrzymy na listę wydawnictw, to znajdą się kolejne cztery (licząc od góry - pozycja druga, czwarta, siódma i piętnasta). Tak było.

Artzin Lampa i Iskra Boża wydawany był przez Pawła Dunin-Wąsowicza przez kilkanaście (?) lat, jeszcze przed zapewne bardziej znanym publiczności pismem Lampa (2004-2014).

"Z wysokości" (ciąg dalszy)

Szesnaście lat stuknęło... Pod względem technicznym (i nie tylko) to dla mnie cała epoka*... Nie miałem wtedy np. własnego skanera, więc odbitki do zreprodukowania w katalogu skanowałem u Dymitra Kismiełowa, który robił oprawę graficzną Nowej Polszy (ciągle chyba robi?) i miał takowe urządzenie. O zdjęciu widocznym na okładce katalogu wystawy w Małej Galerii ZPAF pisałem już kiedyś na hiperrealizmie. Wystawowe odbitki o rozmiarach 40 x 40 cm zrobione były na plastikowym papierze Agfy (sic!), który zresztą podarował mi na tę okoliczność Marek Lasyk, wówczas właściciel firmy Focus S.C. handlującej materiałami fotograficznymi (i udzielającej stałym klientom kredytu!). Zdjęcia wisiały w antyramach (sic!) i były umocowane do podłoża za pomocą kleistej glutowatej gumy (nie mam pojęcia jak ta substancja fachowo się nazywa?).

W katalogu pojawiło się (jak wyżej widać) 9 zdjęć, natomiast na wystawie było ich chyba z... 30. Wieszanie ekspozycji oraz sam wernisaż obfitował w zabawne sytuacje. Np. asystent Marka Grygla zapytał mnie - czy inspiruję się twórczością Bogdana Konopki? Starając się przybrać jak najbardziej poważny wyraz twarzy, powiedziałem mu, że owszem tak, że fotograf ten jest dla mnie jedynym i wyłącznym punktem odniesienia, ale sądząc po minie jaką zrobił, mogę podejrzewać, że jednak mi nie uwierzył... Na wernisażu natomiast raz po raz ktoś z gości zwracał się do Marka Grygla, mówiąc - nie wiedzieliśmy, że taka fotografia jeszcze istnieje (co było złośliwą raczej aluzją do konceptualnego przeważnie programu wystaw w Małej Galerii). Fotografie w katalogu posiadają grubą czarna ramkę negatywową (odbitki ekspozycyjne też ją miały, ale cieńszą), ponieważ we wczesnym okresie pracy nad Czarno-Białym Śląskiem, tak właśnie pokazywałem te zdjęcia, co skutkowało np. tym, że spora cześć ciasno kadrowanych klatek nie weszła później do albumu...

Kiedy planowałem tę wystawę, pomyślałem sobie, że dobrym patentem może być odniesienie się do literatury, konkretnie do werystycznej praktyki, z jaką możemy się czasem spotkać w poezji. Zarówno tytuł wiersza Marcina Sendeckiego, jak i sposób prezentowania realnego (no dobrze, bez ostatnich linijek...) idealnie pasował mi do serii zdjęć z Górnego Śląska, wykonanych przez mnie z wysokiej perspektywy.

* będzie jeszcze o "całej epoce" tutaj pisane. Zostańcie Państwo z nami ;))

"Z wysokości"

Tak się nazywa ta książką Marcina Sendeckiego, wydana w słynnej fioletowej serii pisma bruLion ("słynnej" "fioletowej serii" "pisma" bruLion...), a na IV stronie okładki znalazłem wczoraj niespodziewanie (niespodziewanie, bo kompletnie o tym fakcie zapomniałem) swoje zdjęcie...

Fotografia została wykonana w okolicach 1990 roku na ulicy św. Wawrzyńca w Krakowie z użyciem Pentacon Sixa, obiektywu Sonnar 180mm f/2,8 (Carl Zeiss Jena), filmu Fotopan HL oraz zapewne (?) statywu. Biorąc pod uwagę perspektywę - zdjęcie zostało wykonane raczej... "z niskości".

Ponieważ książka jest ometkowana, więc wynika z tego, że musiałem ją kupić... Co jest o tyle ciekawe, że - o ile dobrze pamiętam - od kogoś z bruLionu (Marcin Baran? Paweł Filas?) dostałem cały fioletowy zestaw. Tajemnicza historia... Widoczne na metce 18000 zł sprzed denominacji, to obecnie 1,80 PLN.

Osiem lat później tytułowy wiersz Marcina Sendeckiego pożyczyłem (za zgodą autora) przy okazji wystawy w Małej Galerii ZPAF w Warszawie (kierowanej wówczas przez Marka Grygla), która była pierwszą prezentacją materiału z projektu Czarno-Biały Śląsk. Bo właśnie Z wysokości się ta ekspozycja nazywała, a wiersz pojawił się też w wydanym wtedy katalogu. Stare dzieje...

Przeczytałem wczoraj całe Z wysokości i myślę, że książka ta się świetnie broni (czego nie można powiedzieć o kilku innych fioletowych tomikach - ale tym razem bez nazwisk...). Marcin Sendecki odbiera jutro Nagrodę miesięcznika Odra za tom W i jest to - jak sądzę - całkowicie zasłużone wyróżnienie.

Dwie przesyłki odebrane wczoraj

które uczyniły ten dzień w miarę znośnym...

Chociaż na pewno nie do końca. Biedny Johann Adolf Hasse, w czasach swej kompozytorskiej i dyrygenckiej aktywności równie sławny na terenach niemieckojęzycznych jak Georg Philipp Telemann (co tam mniej popularni wówczas Bach czy Zelenka...), którego niemal wszystkie rękopisy partytur spłonęły w Dreźnie w 1760 roku podczas oblężenia miasta przez Armię Pruską... William Christie to jeden z moich ulubionych dyrygentów, specjalizujący się w wykonaniach muzyki barokowej, tutaj nie z założonym przez siebie zespołem Les Arts Florissants, lecz ze znacznie starszą Capellą Coloniensis. Akurat słucham tego teraz, a jest to w ogóle premierowe nagranie tej opery... Zupełnie niesłusznie zapomnianej.

I słynna powieść Ernesto Sábato, której poprzedni posiadany przez mnie egzemplarz (edycja z lat '70 Wydawnictwa Literackiego z serii "prozy iberoamerykańskiej") zaczytałem kiedyś doszczętnie. Biorą pod uwagę mnogość i popularność spiskowych teorii, z jakimi mamy obecnie do czynienia w Polsce, trzecia część powieści Sábato, czyli Raport o ślepcach powinna być lekturą obowiązkową w tym kraju...

"ZAPLECZE WŁADZY" Katarzyny Zolich

od jutra do oglądania w ARTzonie (Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida w Krakowie, oś Górali 4). Wystawa odbywa się w ramach Photo Fringe Miesiąca Fotografii w Krakowie, zaś wernisaż będzie mieć miejsce w czwartek 25 maja 2017 roku o godz. 19:00. ZAPRASZAM SERDECZNIE W IMIENIU AUTORKI I SWOIM!

Zaplecze władzy to dokumentalny seria (jej wcześniejsza nazwa to Katalog miejsc niewidzialnych), której tematem są lokale polskich partii politycznych. To także jej dyplomowy projekt w Akademii Fotografii w Krakowie (byłem jego promotorem), który obroniła z oceną celującą. To jak wyglądają te prowizoryczne kanciapy, w których partyjniacy z prawa, lewa i środka snują projekty o zdobyciu władzy i jej utrzymaniu, wiele mówi o jakości polityki w naszym kraju. Czego zresztą dotkliwie teraz doświadczamy... O projekcie pisałem trzy lata temu na hiperrealizmie.

Kiedy już wszystkie dziury w ścianach były wywiercone i zatkane dyblami, zapytałem Kaśkę - DLACZEGO WŁAŚCIWIE NIE ROBIMY SOBIE SELFIKÓW PRZY PRACY???

KLUB MELON

Grzegorz Wróblewski

KLUB MELON

Moda na anoreksję... klony piją napój

z ekologicznych, perfekcyjnie rozdrobnionych

robaczków.

Przy sąsiednim stoliku przemoczony mężczyzna.

Twierdzi, że utopił się wczoraj

na przystani promowej w Esbjergu.

*

CLUB MELON

Anorexia chic: clones drinking juice

made from of organic, perfectly processed

worms.

A drenched man at the adjoining table.

He claims to have drowned yesterday

at the ferry landing in Esbjerg.

[wiersz Grzegorza Wróblewskiego oraz przekład na angielski, dokonany przez Piotra Gwiazdę pochodzą z tomu: Grzegorz Wróblewski Zero Visibility. Translated from the Polish by Piotr Gwiazda, Phoneme Media, Los Angeles 2017, str. 20-21. Akurat właśnie dotarła do mnie ta książka, będąca kompilacją dokonaną przez tłumacza z czterech tomów: Dwie kobiety nad Atlantykiem (2011), Wanna Hansenów (2013), Kosmonauci (2015) i Namiestnik (2015). A po jej otworzeniu niemal od razu trafiłem na wiersz Klub Melon, który jakoś wcześniej musiałem ominąć, bo nie zapadł mi w pamięci, co jest dziwne, bo bardzo lubię  takie formy i sytuacje u Wróblewskiego...]

Dwie pocztówki z Warszawskich Targów Książki

Gdzie dzisiaj między godziną 12 a 13 podpisywałem Realizm.

 Stoisko Wydawnictwa a5 z pełną ofertą.

Fajnie wygląda ten plakat zrobiony z okładki Realizmu...

Bonowicz, Świetlicki, Wilczyk i Zagajewski

Ciekawy porządek... alfabetyczny oczywiście ;)

Serdecznie zapraszam wszystkich zainteresowanych w najbliższą sobotę 20 maja 2017 roku na Warszawskie Targi Książki, gdzie na stoisku Wydawnictwa a5 od 12:00 będę podpisywać moją książkę Realizm.

Poland's Wars of Symbols

Nie próżnowaliśmy wczoraj w Bremie (przy okazji, bardzo sympatyczne hanzeatyckie miasto). Jestem jednak już z powrotem w państwie, które tak udanie wstaje z kolan. Te powroty na "kamienne Ojczyzny łono", by zacytować poetę, stają się coraz bardziej depresyjne...

Mur zewnętrzny

i wewnętrzny zarazem... ;))

Na zdjęciu Andrzeja Tobisa z jego cyklu A-Z. 

Owszem, posiadamy ten obiekt w naszym archiwum, aczkolwiek w ujęciu nieco szerszym.

ZIEMIE ODZYSKANE

Po wielu, wielu latach sięgnąłem do wydanego 14 lat temu Eternitu... Hm, książka byłaby do uratowania, gdybym nad nią dłużej popracował.

Widoczne powyżej zdjęcie miało się pierwotnie znaleźć na pierwszej stronie okładki, jednak Dunio (Paweł Dunin-Wąsowicz) miał inny pomysł. Ten inny pomysł polegał na tym, że Marcin Maciejowski namalował obrazy-okładki do całej serii, bo była to seria Lampy i Iskry Bożej wydana w dziesięciolecie słynnej "filetowej serii" pisma bruLion. Maciejowski malował fizjonomie autorów ze zdjęć (wyłączywszy poetę MLB, który się postawił lub zdjęcia nie dosłał?), a dwa zdjęcia to były moje zdjęcia, jedno (późniejsze) wykonane Grzegorzowi Wróblewskiemu w Kopenhadze w 1999 roku, a drugie (wcześniejsze) zrobione Marcinowi Świetlickiemu w Krakowie, w 1983 roku na ulicy generała Iwana Koniewa (obecnie Armii Krajowej) w miejscu, gdzie obecnie stoi stacja benzynowa Statoil (to może być już zresztą informacja nieaktualna, bo sieć norweskiego koncernu przejęła firma Circle K). Po tym przydługim wstępie przejdźmy do zaanonsowanego w tytule posta wiersza Ziemie Odzyskane, w którym coś mi na końcu zgrzyta, co zapewne można by poprawić...

ps. Dodając etykiety do innych wpisów z tekstami z Eternitu zorientowałem się, że wklejałem już okładkę tej książki... Teraz przynajmniej jest ona lepiej zeskanowana ;))

...OMAN ...OWSKI

[..czew, ...lica ...ybacka, 10.05.2017]

Uzupełnienie Zbigniewa Tomaszczuka do "Abandoned Morris"

Które podesłał mi mailem zaraz po publikacji posta z serią Martina Parra. Jak widzimy jest to projekt samochodowy niewątpliwie, jakkolwiek nie samych aut jednak dotyczący... No i gdzie te Syrenki lub Warszawy, o które apelowałem? ;))

Przypomniałem sobie też, że cykl o samochodach z czasów PRL-u zrobił jakoś na początku lat '90 pracujący dla Gazety Wyborczej Jacek Piotrowski i chyba nawet widziałem wystawę z tą serią w Starej Galerii ZPAF (aczkolwiek same zdjęcia - z tego co pamiętam - raczej nie powalały). Wracając do Zbigniewa Tomaszczuka trzeba podkreślić i zarazem przypomnieć, że jest on autorem unikalnego cyklu o polskich punkach, jaki zrealizował na początku lat '80, a który miałem okazję na własne oczy oglądać w galerii Klubu Hybrydy w roku 1983. Pisałem zresztą o tym kiedyś na tym blogu...

Z całą stanowczością

Taki ma tytuł wiersz Lecha Dymarskiego, który zeskanowałem z drugoobiegowego tomu Za zgodą autora (Druk: Zakłady Graficzne NOWA, listopad 1980). Polowałem na tę książkę na allegro od pewnego czasu, ponieważ chciałem dotrzeć do chyba najbardziej znanego wiersza Dymarskiego Nasze lokomotywy są coraz lepsze (pamiętałem go z wieczoru Marzec ‘81 spotyka marzec ‘68, recytowanego przez autora), jednak podczas ponownej lektury po trzydziestu sześciu latach... trochę się rozczarowałem. No dobrze, a czy ten wklejony poniżej tekst, nie przypomina Państwu wystąpień naszej Premiery z broszką w klapie? Przez osiem ostatnich lat, Polcy i Polaki...

A okładka tomu Lecha Dymarskiego wygląda tak:

Przed spotkaniem autorskim bynajmniej nie próżnowaliśmy

To białe widoczne tu i ówdzie (najbardziej w dole zdjęcia) to oczywìście śnieg. Nieźle dzisiaj na północy kurzyło...

Spotkanie autorskie w Bibliotece pod Żółwiem

w Gdańsku przy ulicy Świętego Ducha 111/113, we wtorek 9 maja 2017 roku, start o godz. 18:00. SERDECZNIE WSZYSTKICH ZAPRASZAM!

Abandoned Morris Minors

Nieznany mi wcześniej zapis Martina Parra z lat 1980-1983, na który natknąłem się w zakupionym ostatnio albumie. Bohater tego cyklu był produkowany aż przez 24 lata (1948-1972), a fabryki Morrisa opuściło ok. 1,3 egzemplarzy modelu Minor (w trzech różniących się nico seriach). Samochód ten opracowany został jeszcze w czasie działań wojennych i wizualnie przypomina inne popularne auta wytwarzane po ich zakończeniu, np. Volkswagena Typ 1 czy Renault CV4. Zdjęcia Parra wykonane zostały na terenie wschodniej Irlandii, a w tym roku ukazały się też jako jeden z fotograficznych zeszytów wydawanych co tydzień przez oficynę Café Royal Books z Sothport (w nakładzie 500 egzemplarzy). I tak sobie pomyślałem, czy ktoś w Polsce zrealizował podobną serię, przedstawiającą np. równie popularne samochody Syrena lub Warszawa? To chyba pytanie z rodzaju tych retorycznych... choć wolałbym się tutaj mylić.

   Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

 Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

 Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

 Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

 Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

 Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

  Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

Martin Parr, Abandoned Morris Minors (1980-1983)

Żeby nie było żadnych wątpliwości...

[Kraków, ul. Młyńska, 06.05.2017]

Mięso jako metafora (8)

Lars Tunbjörk, Munkfors 1989.

Powyższe zdjęcie przefotografowałem z albumu: Lars Tunbjörk Landet utom sig. Bilder från Sverige. Country beside itself. Pictures from Sweden, wyd. Journal, Stockholm 1994 (wydanie drugie). Na końcu książki Lars Tunbjörk zamieścił następujący komentarz do tej fotografii: I asked if I could take a picture. "Sure, but wait", said the man and took plastic packages out of the bag - one with sausage and one with meat.

Dwa nowe nabytki i jeden prezent

Zawsze warto zajrzeć do Buchhandlung Walther König w Museum Hamburger Bahnhof lub Martin Gropius Bau, żeby sprawdzić przeceny...

Oczywiście odwiedziłem też Langera Blumqvista i... nie zdecydowałem się na zakup Inflagrante II Chrisa Killipa. Może innym razem. 

Od Tomasza Sosińskiego natomiast dostałem widoczny wyżej albumik (DZIĘKI!). Zdjęcia brutalistycznej architektury w wykonaniu Simona Phippsa wielce interesujące!

Mięso jako metafora (7)

Przemysław Witkowski

Wylęgarnia

Mój wujek miał hodowlę pstrągów.
Ze stawów, wyławiane kasarkiem,
trafiały do małych basenów,
w miejsce, które nazywali
wylęgarnią.

Z lewej strony stały baseniki
wielkości małej wanny, na wiosnę
szczelnie wypełnione ikrą.
Spryskiwali ją mleczem, a po miesiącu
wykluwały się z niej rybki.

Jednego dnia, długo po tarle,
padł agregat do natleniania wody
i musieliśmy je wszystkie zabić.
Było późne lato, a one się dusiły
i i tak by umarły.

Pamiętam dobrze stos wnętrzności,
a na nim jedno, dwa, trzy maleńkie,
jeszcze bijące serca.

Nie czułem zupełnie nic. Nic,
poza dziwną fascynacją i satysfakcją
z dobrze wypełnionego obowiązku.

Cieszyłem się, że mogę pracować z ojcem
Ja, dwunastoletni

[tekst Przemysława Witkowskiego skopiowałem ze zredagowanej przez Maję Staśko jednodniówki Wiersze pierwszomajowe, którą można przeczytać na stronie Krytyki Politycznej oraz pisma Wakat]

1 maja

i mój ojciec Eugeniusz Wilczyk na pierwszomajowym pochodzie w Krakowie. 

Który to mógł być rok? Myślę, że na pewno druga połowa lat sześćdziesiątych. Widać to po strojach manifestantów, fryzurach, tudzież kroju okularów. Ojciec trzyma w ręku swojego Praktisixa z kapitalnym, ostro rysującym Tessarem 80mm f/2,8, którym robiłem zdjęcia jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych... Sądząc po wyglądzie aparatu, nie nosi on jeszcze śladów intensywnego używania (a używany był potem nieustannie). Ojciec mówił mi, że kupił go w roku 1965. Wydaje mi się, że byłem z nim na tym pochodzie i gdzieś w rodzinnym archiwum powinno być zdjęcie, jak trzyma mnie na barana. Może go odnajdę? Widoczna powyżej fotografia jest lekko nieostra i też - jakby ją powiększyć - ma mnóstwo zabrudzeń (zapewne i negatyw był niezbyt czysty, jak i szybki w powiększalniku, przy pomocy którego zrobiono tę odbitkę). Zdecydowałem się nie wyostrzać skanu i go nie retuszować.